احمد کاظمي با اشاره به درگيري نظامي آذربايجان و ارمنستان در منطقه قره‌باغ، گفت: ايران به معناي واقعي کلمه از حل مسالمت‌آميز مناقشه قره‌باغ و رعايت تماميت ارضي کشورها در منطقه نفع مي‌برد، از اينرو بر خلاف بسياري از بازيگران، دنبال حل مناقشه و نه اداره يا مديريت مناقشه مي باشد.
به گزارش هفت چشمه، «احمد کاظمي» کارشناس مسائل قفقاز و اوراسيا در گفت‌وگو با خبرنگار شبکه اطلاع رساني راه دانا؛ با اشاره به بحران «قره‌باغ» و درگيري‌هاي نظامي اخير ميان دو جمهوري ارمنستان و آذربايجان بر سر اين منطقه اظهار داشت: مناقشه قره‌باغ بالغ بر 29 سال است که ميان دو جمهوري آذربايجان و ارمنستان وجود دارد و از سال 1994 يعني 26 سال پيش ميان اين دو کشور آتش بس برقرار شد؛ در اين مدت، سياست اصولي ايران حمايت از مذاکرات مستقيم جمهوري آذربايجان و ارمنستان و اعلام آمادگي براي ميانجي‌گري بوده است.
سياست اصولي ايران حل مناقشه بر اساس قواعد حقوق بين الملل است
وي با اشاره به اين مسئله که ايران تنها کشوري است که به طور منحصر بفرد در قفقاز با چهار حوزه فرهنگي آذربايجان ،ارمنستان، نخجوان و قره‌باغ مرز مشترک دارد، افزود : ايران به معناي واقعي کلمه از حل مسالمت‌آميز مناقشه قره‌باغ و رعايت تماميت ارضي کشورها در منطقه نفع مي‌برد، از اينرو بر خلاف بسياري از بازيگران، دنبال حل مناقشه و نه اداره يا مديريت مناقشه مي باشد.
اين کارشناس ارشد مسائل قفقاز ادامه داد: بر خلاف برخي کشورها از جمله روئساي گروه مينسک که از مناقشه قره‌باغ استفاده ابزاري مي‌کنند، سياست اصولي ايران حل اين مناقشه بر اساس قواعد حقوق بين الملل و احترام به تماميت ارضي کشورهاست؛ جمهوري اسلامي بر خلاف ديگر بازيگران، به دنبال اداره ابزاري بحران قره‌باغ نيست، چرا که وجود يک کانون نا امني در نزديکي مرزهاي شمالي ايران، شرايط مساعدي را براي دخالت‌هاي رقبا و دشمنان ايران اسلامي فراهم مي‌کند کما اينکه اخباري مبني بر استقرار گروه‌هاي تکفيري از جمله گردان حمزه در جمهوري آذربايجان به بهانه مناقشه قره باغ منتشر شده است.
مقايسه رويکرد سياست‌هاي ايران و ترکيه در خصوص قره‌باغ
کاظمي با رد تبليغات منفي گروه‌هاي قوم‌گرا درباره مواضع ايران درباره مناقشه قره باغ افزود: براي اينکه بتوان سياست اصولي ايران در خصوص قره‌باغ را بررسي کرد مي‌توان از رويکرد مقايسه‌اي استفاده کرد و به مقايسه سياست‌هاي ايران و ترکيه در مورد قره‌باغ پرداخت.
اين کارشناس مسائل اوراسيا در ادامه افزود: ترکيه در سياست تبليغي خود که همان خط تبليغي رسانه‌هاي دولتي و غيردولتي جمهوري آذربايجان نيز است، يکي از حاميان جمهوري آذربايجان القاء مي‌شود و اين موضوع در روزهاي اخير نيز به شدت تبليغ مي‌شود؛ اين در شرايطي است که حمايت تبليغي ترکيه از جمهوري آذربايجان، به دليل اختلافات تاريخي عميق ارمنستان و ترکيه از جمله مسئله ادعاي کشتار 1915 ارامنه ، شناسايي نشدن قرارداد 1921 قارص از سوي ارمنستان، استفاده از واژه ارمنستان غربي در برخي از محافل رسمي ارمنستان و وضعيت اقليت ارمني در ترکيه است.
کاظمي با طرح اين سوال که "اگر مناقشه قره‌باغ و حمايت از جمهوري آذربايجان براي ترکيه واقعا مهم است، چرا اين کشور در جريان مذاکرات کميسيون آشتي ارمنستان و ترکيه که از سال 2000 تا 2008 با ميانجي‌گري سوييس مطرح بود، هيچ صحبتي از مناقشه قره باغ نکرد؟" گفت: تنها موضوعاتي که در آن مذاکرات آشتي مطرح شد در واقع بحث کشتار ارامنه و تلاش ترکيه براي مجاب کردن ارمنستان براي عدم پيگيري شناسايي اين مسئله از سوي کشورها بود چرا که شناسايي بين المللي و حقوقي اين موضوع مي تواند به طرح درخواست غرامت از ترکيه توسط ارمنستان منجر شود.
وي با بيان اينکه مذاکرات کميسيون آشتي نهايتاً به امضاي دو پروتکل آشتي ميان دو کشور ترکيه و ارمنستان منجر شد که در سال 2008 ميان وزيران خارجه دو کشور به امضاء رسيد، افزود: دليل اصلي اينکه اين قراردادها اجرا نشدند، نه بحث مناقشه قره‌باغ، بلکه بحث کشتار ارامنه بود؛ در آن مقطع مرکز بين المللي عدالت انتقالي در پاسخ به استعلام کميسيون آشتي، حوادث سال 1915 را به عنوان يکي از مصاديق کنوانسيون نسل کشي سازمان ملل(1948) اعلام کرد و همين موضوع باعث توقف اجراي قراردادها شد.
کارشناس مسائل قفقاز ادامه داد: به دليل اينکه ترکيه نگران بود بحث غرامت مطرح شود، اجراي توافقنامه ادامه پيدا نکرد اما ترکيه براي فشار به ارمنستان، استفاده ابزاري خود از مناقشه قره‌باغ را تشديد و اينگونه القاء کرد که به دليل مناقشه قره‌باغ ، اين پروتکل‌ها اجرايي نشدند؛ اين در شرايطي است که علي‌رغم ادعاي نبود روابط ميان ترکيه و ارمنستان، ترکيه بيش از 500 ميليون دلار با ارمنستان روابط تجاري دارد؛ اما در عرصه تبليغات، گروه‌هاي قوم‌گرا و پان‌ترکيستي ادعا مي‌کنند که ترکيه از جمهوري آذربايجان حمايت مي‌کند و اساساً نبود روابط ترکيه و ارمنستان را به دروغ به مناقشه قره باغ ارتباط مي دهند.
گروه مينسک به رهبري آمريکا، روسيه و فرانسه ميانجي‌گر مناقشه قره‌باغ
کاظمي با بيان اينکه ايران به دنبال حل واقعي مناقشه قره‌باغ است، افزود : ايران از همان ابتدا براي حل مناقشه و ميانجي‌گيري و ارائه طرح اعلام آمادگي کرده است، اما کشور آذربايجان و ارمنستان اعلام کردند که در حال حاضر گروه مينسک به رهبري آمريکا، روسيه و فرانسه ميانجي‌گري مي‌کنند و از ميانجي‌گري ايران استقبال نکردند، اين در شرايطي است که ايران با دليل اشتراک تمدني و فرهنگي با قفقاز و همسايگي با هر دو کشور جمهوري آذربايجان و ارمنستان ، از ابزارهاي موثري براي حل عادلانه مناقشه برخوردار است و از حل مناقشه ، سود مي برد.
اين کارشناس مسائل اوراسيا اعلام کرد: ادعاهايي که عليه ايران مبني بر حمايت از ارمنستان مطرح مي‌شود، ادعاهاي دروغي است ؛ چون طي سالهاي اخير مدارک و ويدئوهاي متعددي از حمايت‌هاي سياسي، اقتصادي و نظامي ايران از جمهوري آذربايجان در زمان شروع جنگ قره‌باغ منتشر شده است، به طوري که برخي از فرماندهان سابق جمهوري آذربايجان اذعان کرده‌اند که اگر در آن زمان حمايت‌هاي نظامي ايران از جمهوري آذربايجان نبود اراضي بيشتري از اين کشور اشغال مي‌شد و حتي باکو در معرض سقوط قرار مي گرفت.
کاظمي با تاکيد بر اينکه ادعاي حمايت ايران از ارمنستان در مناقشه قره باغ، يک دروغ بزرگ تاريخي است، گفت: اين دروغ ها توسط محافل قوم گرا مطرح مي شود و اهداف آن نه براي بحث حل مناقشه بلکه براي برهم زدن ثبات در منطقه از طريقي قومي و مذهبي کردن مناقشه قره باغ است .
نويسنده کتاب پان‌ترکيسم و پان آذريسم، در خصوص تحرکات و آتش افروزي‌هايي که توسط پان‌ترکيست‌ها صورت مي‌گيرد، افزود: اساساً اشغال اراضي جمهوري آذربايجان در خارج از منطقه قره باغ در سالهاي 1992 و 1993 ، همانطور که امروزه برخي از مقامات دولتي و رئيس جمهور اين کشور، نيز اذعان کرده‌اند، بر اساس خيانت‌هايي بود که توسط گروه‌هاي قوم‌گرا و در راس آن‌ها جبهه خلق صورت گرفت که آن زمان قدرت را در جمهوري آذربايجان را در دست داشتند؛ امروزه نيز همان گروه‌ها براي سرپوش گذاشتن به خيانت‌هاي خودشان سعي مي‌کنند در راستاي اهداف بيگانگان و براي ايجاد تنش‌هاي قومي در منطقه از اين مناقشه استفاده ابزاري کنند.
مناقشه قره‌باغ راهکار نظامي ندارد
کاظمي تاکيد کرد: قبل از مداخلات شوروي، ارامنه و آذري‌ها براي قرن‌ها در قفقاز به طور مسالمت آميز در کنار هم زيسته‌اند و مناطق مختلفي از قفقاز وجود داشته است که روستاهاي ارمني نشين و آذري نشين صده‌ها در کنار هم زندگي کرده‌اند.
وي افزود: شوروي براي اينکه بتواند به اين منطقه تسلط پايدار پيدا کند، دست به ايجاد مناقشه قره باغ زد و اين سياست پس از فروپاشي شوروي نيز توسط آمريکا، رژيم صهيونيستي و برخي ديگر از کشورها دنبال مي‌شود. بطوريکه امروزه اسرائيل به يک طرف مناقشه سلاح مي فروشد و ابزارهاي از کار انداختن همان سلاحها را در اختيار طرف ديگر مناقشه قرار مي دهد .
کاظمي در پايان با تاکيد بر اينکه مناقشه قره‌باغ راهکار نظامي ندارد، ابراز اميدواري کرد: طرفين مناقشه با گذشت 28 سال ازفعاليت گروه مينسک و درک اين واقعيت تلخ که گروه مذکور به دنبال حل مناقشه و حتي اجراي چهار قطعنامه 1993 شوراي امنيت درباره مناقشه قره باغ نيست، و بهتر است دو جمهوري آذربايجان و ارمنستان از پتانسيل‌هاي ايران براي حل دائمي و عادلانه مناقشه قره‌باغ استفاده نمايند.
انتهاي پيام